26 listopada 2022 miałam okazję uczestniczyć w wernisażu wystawy Kosmos-Lem-Biżuteria w Gdańsku, w Ratuszu Głównego Miasta. Zostałam zaproszona do wzięcia udziału w projekcie przez jednego z kuratorów wystawy- Giedymina Jabłońskiego.
Propozycja bardzo mnie ucieszyła, bo był moment w moim życiu, kiedy astrofizyka była tematem mi bardzo bliskim. Do tego stopnia nawet, że starałam się o rezydencję artystyczną w obserwatorium astronomicznym na wyspie La Palma. Mówiąc szczerze, praca pokazana na tej wystawie, została zaprojektowana jeszcze w ramach podania do stażu na La Palma. Tamte plany nie wypaliły, ale mogę się pochwalić, że przynajmniej dane mi było odwiedzić obserwatorium w Parkes, w Australii, które brało udział w lądowaniu człowieka na Księżycu.
Parkes – obserwatorium astronomiczne
Moja praca zatytułowana jest „Galaktyka”. Naszyjnik jest rzeźbiarskim odwzorowaniem Galaktyki Spiralnej (Droga Mleczna), ze szczególnym uwzględnieniem Ramienia Krzyża i Oriona, które są najbogatsze pod względem zgrupowań gwiazd i czerwonych olbrzymów. Środek Galaktyki w naszyjniku stanowi cytryn, odtwarzający wrażenie setek świecących gwiazd, które są skumulowane wewnątrz każdej galaktyki. W naszyjniku zaznaczona jest pozycja Układu Słonecznego i Ziemi w stosunku do całej Galaktyki za pomocą małego diamentu. Choć miejsce Ziemi jest nieznaczące w skali kosmosu, dla jej mieszkańców jest ona skarbem. Naszyjnik wykazuje luminescencję, świecąc na niebiesko w ciemności, zgodnie z kierunkiem ułożenia ramion.
Żyłki, na których zawieszony jest wisior, są na tyle delikatne, że noszone na szyi, stają się niewidoczne, dając wrażenie unoszenia się samej galaktyki. Jednocześnie ich spiralność ma nawiązywać do przedłużenia ramion galaktyki, z coraz rzadziej od centrum rozrzuconymi gwiazdami (srebrne kulki) w smutnej, pustej przestrzeni rozległego kosmosu. Myślałam nawet, że dość zabawnym jest skojarzenie żyłek ze strunami, czyli teorii fizyki zakładającej struny jako podstawowe jednostki budujące naszą rzeczywistość, których drganie nadaje fakt istnienia czasoprzestrzeni, materii i kształtu rzeczywistości takiej, jaką znamy lub jeszcze nie znamy.
A tu więcej na temat samej wystawy:
Kosmos Lem Biżuteria to międzynarodowy projekt Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, w którym bierze udział ponad 100 artystów. Autorzy projektu zaproponowali uczestnikom wykorzystanie jako źródła inspiracji, idei Kosmosu oraz rozmaitych aspektów twórczości literackiej Stanisława Lema, wielkiego polskiego artysty – pisarza, filozofa i futurologa. Materializacją idei projektu jest unikalna kolekcja obiektów o charakterze szeroko pojętej biżuterii, w formie wystawy, prezentowana kolejno w specjalnie wybranych miejscach. Twórcy projektu mają nadzieję, że w dyskursie współczesnej sztuki, skierowanym w ostatnich latach głównie ku przeszłości oraz teraźniejszości, ta wypowiedź, będąca spojrzeniem w przyszłość, może stać się ważną deklaracją i próbą ponownego podjęcia przez twórców roli awangardy kultury.
Kuratorzy Agata Danielak-Kujda i Giedymin Jabłoński.
Zamiarem organizatorów jest prezentacja wystawy w miejscach związanych z postacią Lema oraz tematem projektu.
Stanisław Lem urodził się we Lwowie, następnie mieszkał i pracował kolejno w Krakowie, Wiedniu i Berlinie, w związku z czym miasta te proponowane są jako lokalizacje kolejnych ekspozycji.
Końcowe prezentacje wystawy to:Centrum Lotów Kosmicznych (Johnson Space Center) NASA w Houston, oraz
Kosmos – wysłanie cyfrowej (a może i drukowanej) wersji katalogu projektu, zapisanego na odpowiednim nośniku, w przestrzeń pozaziemską.
Poniżej zdjęcia z wernisażu 26.11.2022 w Gdańsku. Zabytkowe wnętrza Muzeum w Ratuszu robią niesamowite wrażenie!
